Sunday, December 9, 2007

ဂျမင္ညာဏ္ဂွ္ ဒွ္ႀတှဇွ္

"ဂျမင္ညာဏ္ဂွ္ ဒွ္ႀတှဇွ္၊" ႐ုိဟ္တႝံေဍံ ပုဦမွာဇန္တံ မကလိဂြံႀတှဇွ္၀ြံမာန္ဂွ္ ႏြံတၜဗြဲမဂႜဳိင္။ လိက္ကႝပ္ဂွ္ ဒွ္႐ုိဟ္တႝံမြဲ မေလပ္ကတုဪဗဒွ္ကုဪ ဂျမင္ညာဏ္ကုီ။ ႏူကုဪလိက္္ကႝပ္ဂွ္ ပုဦမွာဇန္တံ ေသၢာံကတ္လၝတ္ဂုိင္ေကတ္ ကြတ္တႝဟ္ဟ္သာ္ရ။ ကာလပုဦမေဍာတ္သြတ္ဒၞံင္ေတံ ပုဦမႝဳံအေလံမသၞိက္ဂြံဗွ္ေ၀င္ လိက္ပုံအဂုီ လိက္ေပြင္ဇာတ္တဂန္တံဂွ္တံဂွ္ရ။ ဗြဲမအပ္ဒပ္ကုဪအခိင္ကာလ ပုဦတံ ေဇႝာ္ကႜဳင္ႀတ။ တုဲ ပုဦ စဗွ္ေ၀င္ လိက္ကႝပ္မခ်ဴဂးလ၀္ ပေရင္ပညာေသၢာံစှခႜ မပၱံကုဪပ႐ူဒဒွ္အတၳဳပၸတၱိ ပ႐ူဒဒွ္မလ႐ုကုဪစုိတ္ ပ႐ူ၀င္ ပ႐ူကြတ္သိပၸံ ပ႐ူအခုိက္ကႝာအေလံအထ ပ႐ူဘာသာဂမႜဳိင္ တံဂွ္္တံဂွ္အုိတ္ရ။ ႏူမဂြံဗွ္ေကတ္ လိက္ကႝပ္တံဂွ္ ပုဦ ေသၢာံတီေကတ္ ပ႐ူဒဒွ္ဍဳင္ကြာန္ပုဦ သုီကုဪပ႐ူဒဒွ္ဍဳင္၀ုတ္ဒုိဟ္သအာင္တံရ။

လိက္ကႝပ္ဂွ္ မေလပ္ကတုဪဗဒွ္ကုဪ ဂျမင္ညာဏ္မြဲေဟင္ ဟြံေသင္၊ ျပ၀မလဟိင္လဟာဲကုဪစုိတ္ေလ၀္ ေဍံမေလပ္ကတုဪဗဒွ္ကုဪကုီေရာင္။ ပႛဲကုဪဘ၀ပုဦမၢး လိက္ကႝပ္ကုဪဂျမင္ညာဏ္ ႓ါသာ္၀ြံ ဗပၚေထာံတႝဟ္ျခာ ဟြံဂြံရ။ လိက္ပ႐ုိင္ေလ၀္ ဒွ္႐ုိဟ္တႝံမေသၢာံဂျမင္ညာဏ္မြဲကုီ။ လိက္ပ႐ုိင္မတက္ၾတးပတိတ္ ပႛဲေခတ္လၞဳဟ္တံဂွ္ ႏြံတၜ မဂႜဳိင္ကုဪဗုီ ဟြံကမြဲျပကာ။ ႏူကုဪလိက္ပ႐ုိင္တံဂွ္ ပ႐ုိင္႒ာန္ေဒသဍဳင္ကြာန္ကုီ သုီကုဪပ႐ုိင္ဂႜးတိ ပုဦ မဂြံဗွ္တီေကတ္ရ။ ပ႐ူဒဒွ္လိက္ကႝပ္ မတက္ၾတးပတိတ္ဒၞံင္တံဂွ္ကုီ ပ႐ူဒဒွ္ေပြင္ဇာတ္တဂန္ မထ႟းပ်းတၜ ပႛဲစက္တှ၀ှတံဂွ္ကုီ ပုဦေသၢာံတီေကတ္မာန္ရ။ ေပြင္ဇာတ္တဂန္ မႝဳံကုဪအခုိက္တႝဟ္ဟ္ မထ႟းပ်းဒၞံင္ ပႛဲလတူစင္၊ ဒႝဲါဗဗုဪမတ္မွာဇန္ မႝဳံပႛဲေဒသတံဂွ္တံဂွ္ ပုဦ ဂြံဗုဪတီေကတ္မာန္ရ။ ပ႐ုိင္ဂမၥာဲ မပၱံျပ၀မေကႜာန္ဗဒွ္လ၀္ ကေပါတ္ႀကိယာဗာတၞိ၊ ပ႐ူဒဒွ္မဂြံဆုဪဂဗညာတ္ေကတ္လ၀္ အရာမြဲမြဲတံဂွ္ကုီေလ၀္ ပုဦ မဂြံတီေကတ္ ႏူကုဪလိက္ပ႐ုိင္ရ။ ဣေလတ္ေၾတာနိတ္ေမဒိယ် (Electronic Media)တံဂွ္ေလ၀္ ဒွ္အ႐ုီအဗင္ကုပုဦေကြံေကြံရ။

လိက္ကႝပ္ ( Encyclopaedia ) ဂွ္ေလ၀္ ဒွ္႐ုိဟ္တႝံမေသၢာံတီေကတ္ ပ႐ူပရာဂမၥာဲဖႛာဲကုီ။ လိက္၀ြံ အဲ သၞိက္ဂြံခုတ္ယၞဳေဍံ ဗတ္ဘာသာမန္မြဲ၊ "လိက္ကႝပ္ႏုင္နိဓိ၊ လိက္ကႝပ္က၀္သႜဗၿမဳိက္၊ လိက္ကႝပ္မဏိက္ကေသဲ" ယၞဳသာ္၀ြံ အဲ မဂႜဲါလပွ္ခုတ္လ၀္ရ။ အရာမၵးဂႝပ္ဂွ္ ေကာ္ဂးဟုီမာန္။ ဟြံဒးဂႝပ္ေလ၀္ မုဟြံဒွ္မြဲသာ္႓ါရာ။ ဗဟူသုတ ဗဟူဒိ႒ေရာင္ ဟြံေသင္ဟာ။ လိက္ကႝပ္ႏုင္နိဓိ အဲမခုတ္လ၀္ယၞဳေဍံဂွ္ ပသာ္ဂွ္ေရာ။ ညံင္ရၜႏုင္နိဓိမြဲ အရာမႝဳံပၞိက္ဂွ္ ကႜံက္ေကတ္မၢး ေသၢာံမာန္ဖအုိတ္၊ ပၞာသာ္ဂွ္ကုီရ လိက္ကႝပ္၀ြံ ပ႐ူပရာမြဲမြဲ သၞိက္ဂြံတီမၢး ပံက္ဗွ္တီေကတ္ဖအုိတ္ကုီ။ လိက္ကႝပ္က၀္သႜဗၿမဳိက္ဂွ္ ပသာ္ပႜန္ေရာ။ ညံင္ရၜတႝံက၀္သႜဗၿမဳိက္မြဲတႝံ အရာမႝဳံပၞိက္ဂွ္ ႓ွ္ပလွ္ေကတ္မၢး ကလိဂြံမာန္ဖအုိတ္၊ ပၞာသာ္ဂွ္ကုီရ လိက္ကႝပ္၀ြံေလ၀္ ပ႐ူပရာမြဲမြဲ သၞိက္ဂြံတီမၢး ပံက္ဗွ္တီေကတ္ဖအုိတ္ကုီ။ လိက္ကႝပ္မဏိက္ကေသဲဂွ္ပႜန္တုန္ေရာ၊ သဘၜမဏိက္ကေသဲမၢးဂွ္ အရာပၞိက္မႝဳံဂွ္ ကေသဲမၢး ေဍံ သဒွ္အာဖအုိတ္ေရာင္။ ပၞာညံင္သာ္ဂွ္ကုီရ လိက္ကႝပ္၀ြံေလ၀္ ပ႐ူပရာမြဲမြဲ သၞိက္တီမၢး ပံက္ဗွ္တီေကတ္မာန္ဖအုိတ္။ ဟုိတ္ဂွ္ရ လိက္ကႝပ္မဖွ္သာ္၀ြံ အဲ မခုတ္လ၀္ယၞဳေဍံ "လိက္ကႝပ္ႏုင္နိဓိ၊ လိက္ကႝပ္က၀္သႜဗၿမဳိက္၊ လိက္ကႝပ္မဏိက္ကေသဲ"။

ေ၀ါဟာရမၢး Encyclopaedia ၀ြံ ၿမိပတ္ကႜဳင္ႏူေ၀ါဟာရၿဂိ (Greek)၊ မႝဳံအဓိပၸဲါေဍံ "ပညာဂမၥာဲ"။ ေ၀ါဟာရ၀ြံ မဟုီဂးျဗဳကႜဳင္ ႏူကုဪသကၠရာဇ္ခေရတ္ 1541 ေတံရ။ ကသပ္မခ်ပ္ေကႜာန္ပတိတ္ လိက္ကႝပ္ႏုင္နိဓိ ( လိက္ကႝပ္က၀္သႜဗၿမဳိက္၊ လိက္ကႝပ္မဏိက္ကေသဲ)ဂွ္ မမံက္ဂတ၀္ဒွ္ကႜဳင္လ၀္ လံလကာဖာရ။ လိက္ကႝပ္၀ြံ ဒွ္လိက္ကႝပ္မဒွ္အရာသင္႐ုိဟ္ ခႛန္ေပၠာံနင္လ၀္ ပ႐ူပရာေလၞင္ဒဒွ္ မတန္ဒၞံင္ပႛဲကုဪဂျမင္ညာဏ္ေတံရ။

လိက္အဘိဓာန္ပႜန္တုန္ ဒွ္လိက္ကႝပ္ မႝိဟ္ဂမႜဳိင္ မဂြံဂႜဲါသၝှေကတ္ အဓိပၸဲါမဂလာန္ေ၀ါဟာရ၊ နဲကဲေသၢာံပံင္မအကၡ၀္၊ နဲကဲေသၢာံပတိတ္ရမ်ာင္တံရ။ အၥာ Dr. Samuel Johnson ဂွ္ ဒွ္မအံက္လိက္အဘိဓာန္ေအင္ကလိတ္ရ။ အၥာ Dr Robert Halliday ဂွ္ ဒွ္မအံက္လိက္အဘိဓာန္မန္ကုီေရာင္ အဲ မခယ်ေကတ္ရ။

အိန္တာေနတ္ (Internet) ေလ၀္ ဒွ္႐ုိဟ္တႝံမေလပ္ကတုဪဗဒွ္ကုဪ ဂျမင္ညာဏ္ လက္ကရၜအုိတ္ရ။ ေဍံ မမံက္ဒွ္ကႜဳင္လ၀္ ႓ုိန္ဟြံလံလကုီေလ၀္ ႀတှဇွ္ေဍံ မဗ်ာပ္တရးတိတ္အာဂွ္ သက္ကုအပုိင္အျခာရ။ ဗြဳိက္ေဍံ သႜဲလးသန္။

(လိက္ဇၞန္၀ြံ အဲ မကႜာဲေစႜာံႏူဘာသာေအင္ကလိတ္၊ အၥာဇၞန္လိက္ မႝဳံယၞဳ Dr. Thilini Sulochana မခ်ဴလ၀္ရ။)
pika21

0 ကသပ္လညာတ္ဂမႜဳိင္:

Post a Comment